พระคุณบุพการี

คำนำ

มี คำกล่าวอยู่ว่า “ ความรักของลูกที่มีต่อพ่อแม่นั้นดั่งลมพัดใบไม้ชั่วครู่ชั่วยาม”แต่ความรัก ของพ่อแม่นั้น “ ดั่งสายน้ำที่ไหลอย่างไม่เคยขาดหาย "

1. พระคุณบุพการีมีอะไรบ้าง?

พระพุทธองค์ทรงตรัสถึงทศคุณอันได้แก่

1.1 พระคุณที่ปกปักรักษาขณะที่ตั้งครรภ์

1.2 พระคุณที่ทนรับความเจ็บปวดขณะคลอด

1.3 พระคุณที่ให้กำเนิดบุตรจนลืมความทุกข์กังวล

1.4 พระคุณที่ละทิ้งความสุขกล้ำกลืนความทุกข์

1.5 พระคุณที่ย้ายที่เปียกสู่ที่แห้ง

1.6 พระคุณที่ให้การอบรมเลี้ยงดู

1.7 พระคุณที่ชำระล้างทำความสะอาด

1.8 พระคุณที่คะนึงหายามจากไกล

1.9 พระคุณที่ดูแลเอาใจใส่ ยินยอมกรำทุกข์แทน

1.10 พระคุณที่เวทนาสงสารให้ความการุณ

2. อย่างไรที่เรียกว่าบุตรอกตัญญู

บุตรอกตัญญูนั้นแบ่งได้5ประเภทดังนี้

(1) งอมืองอเท้า ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่

(2) ติดการพนันติดสุรายาเมา ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่

(3) เลี้ยงดูแต่บุตรและภรรยา ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่

(4) ปล่อยเนื้อปล่อยตัวมั่วโลกีย์ นำความอับอายมาสู่พ่อแม่

(5) ชอบตีรันฟันแทง นำความอันตรายมาสู่พ่อแม่

3. อย่างไรที่เรียกว่าบุตรกตัญญู?

2.1 ไม่ทำให้พ่อแม่อับอาย เรียกว่าสงบใจ

ท่าน ขงจื้อได้กล่าวไว้ว่า เมื่อเป็นลูกจะต้องทำให้พ่อแม่นั้นสงบใจ คือไม่เป็นคนเกเร เชื่อฟังคำสั่งสอนอบรมของพ่อแม่ ไม่ทำให้พ่อแม่ต้องคอยเป็นห่วงเป็นกังวล เวลาเราจะไปไหนเราเคยบอกกล่าวหรือเปล่า กลับบ้านดึกหรือทำธุระอะไรหากเกินเลยเวลาที่เราเคยทำควรรายงานเพื่อที่ท่าน จะได้ไม่ต้องคอยเป็นห่วง อาวุโสทุกท่าน รู้หรือไม่ว่า ตอนนี้พ่อแม่ของเราอายุเท่าไหร่แล้ว?

เราลองก้มดูเท้าของเราสิ เท้าคู่นี้เคยเท่ากับฝาหอย เท้าคู่นี้พ่อแม่เคยเอามาหอมเอามาดม แต่เดี๋ยวนี้เท้าคู่นี้ทำอะไรให้พ่อแม่! ว่าอะไรนิดอะไรหน่อยก็กระทืบเท้าใส่พ่อแม่ ลองคิดดูว่าเราทำถูกต้องหรือเปล่า?

2.2 กลัดกลุ้มแทนในสิ่งที่ท่านกังวล เรียกว่าปลอบประโลมใจ

ท่าน ขงจื้อได้กล่าวอีกว่า “เลี้ยงดูพ่อแม่จะต้องให้พ่อแม่มีความสุข”ยามพ่อแม่มีความทุกข์จะต้องคอย ปลอบประโลม เข้าไปกอดเข้าไปไตร่ถาม นานเท่าไหร่ที่เราไม่เคยกอดพ่อแม่ของเรา วันนี้หลังจากจบชั้นนี้เราลองช่วยนวดมือนวดเท้าให้ท่านดู บางครั้งท่านอาจดูขัดเขิน แต่ขอให้รู้ไว้ว่า สิ่งที่พ่อแม่ต้องการจากลูกที่สุดก็คือความห่วงหาอาทร

2.3 ดูแลเรื่องอยู่เรื่องกินมิให้บกพร่อง เรียกว่าเคารพ

ท่าน ขงจื้อได้กล่าวอีกว่า เป็นลูกจะต้องให้ความเคารพต่อพ่อแม่ แต่เราเคยแสดงความเคารพต่อพ่อแม่ของเราหรือเปล่า? บางครั้งเราเดินผ่านพ่อแม่แทบจะชนกันอยู่แล้ว เรายังไม่ทักทายหรือกล่าวคำขอโทษเลย เพื่อฝูงมาเที่ยวบ้านเราเคยแนะนำเขาให้รู้จักกับพ่อแม่ของเราหรือเปล่า?ไม่! เราอายเพื่อน ไม่เคยบอกให้เพื่อนยกมือไหว้พ่อแม่ตัวเอง

ทำไมเรา ต้องเคารพพ่อแม่ เราลองคิดดูสิว่า ในขณะที่เราอยู่ในท้องของแม่ มีการเปลี่ยนแปลงมากมายเท่าไหร่ที่แม่เสียสละเพื่อเรา ของที่เคยชอบกินหากมันเป็นอันตรายต่อลูกในท้องแม่ก็จะหยุดกิน อาหารใดที่เขาบอกว่าช่วยบำรุงครรภ์บำรุงลูกในท้อง แม่ก็จะพยายามหามาเพื่อให้ลูกในท้องเป็นลูกที่สมบูรณ์ที่สุด

อาหาร คำแรกของเราคืออะไร? “เลือดในอกผสมกลั่นเป็นน้ำนมให้ลูกดื่มกิน” อาหารคำแรกก็คือเลือดของแม่นั่นเอง คำพูดคำแรกใครเป็นผู้สอนเราพูด แต่ตอนนี้เราพูดเก่งแล้ว เรานอนคุยกับเพื่อน นอนคุยกับสามีกับภรรยา เราคุยอย่างสนุกออกรสชาติ แต่นานเท่าไร่แล้วที่เราไม่เคยพูดกับพ่อแม่ของเรา บางครั้งเรากลับรู้สึกรำคาญที่พ่อแม่คอยเซ้าซี้กลับไม่เข้าใจความห่วงใยที่ พ่อแม่มีต่อเรา

-ไหว้พระด้วยความนอบน้อม แต่ไม่ไหว้พ่อแม่ (พระองค์ใดเคยเลี้ยงเคยป้อนข้าวเรา เคยซักผ้าอ้อมเรา เคยเช็ดอุจาระ ปัสสาวะของเรา

2.4 พ่อแม่ตำหนิลงโทษไม่อาฆาตแค้น เรียกว่า เชื่อฟัง

ท่าน ขงจื้อยังกล่าวอีกว่า เมื่อเป็นลูกจะต้องคล้อยตามเชื่อฟัง บางคนพ่อแม่เล่นการพนัน ก็ด่าทอพ่อแม่ หากพ่อแม่ทำความผิดต้องรู้จักให้อุบายโกศลเพื่อโน้มน้าวให้ท่านกลับตัวกลับ ใจ ทำไมคนในอดีตจึงเชื่อฟังพ่อแม่ เพราะพ่อแม่เป็นเจ้าชีวิต พ่อแม่จะให้แต่งงานกลับใครก็ต้องทำตาม แต่มาบัดนี้ ไม่ต้องถึงกับให้เราทำอย่างนั้น เอาแค่ฟังคำสั่งสอนและปฏิบัติตามเราทำได้หรือไม่?

เวลา เพื่อนหรือแฟนโกรธเราเราต้องตามไปง้อตามไปขอโทษ แต่เวลาเราทำผิดต่อพ่อแม่ อย่าว่าแต่คำขอโทษเลย บางครั้งเรากลับทำประชดให้พ่อแม่ไม่สบายใจเพิ่มหนักขึ้นไปอีก บางคนกลับบ้านดึก พ่อแม่ถามด้วยความเป็นห่วง ทำไมกลับบ้านซะดึกละลูก ? โอ๊ย รำคาญจังเลยคอยจับผิดอยู่นั่นแหละ

2.5 ท่านขงจื้อได้กล่าวอีกว่า “ ตอนมีชีวิตแม้จะเลี้ยงดูท่านแม้เพียงถั่ว

เม็ด เดียว ยังดีกว่าเมื่อท่านจากไปตั้งโต๊ะเซ่นไหว้ซะมากมาย” ท่านอยากทานอะไรก็ควรหาให้ทาน แต่ก็ต้องพิจารณาว่าสิ่งที่หาให้ท่านนั้น มีโทษต่อร่างกายและจิตญาณของท่านหรือเปล่า เช่นนี้ จึงเรียกได้ว่าเป็นบุตรที่มีความกตัญญู

4. สรุป

การ ศึกษาธรรมะในหัวข้อนี้มีขอบเขตจำกัดของเวลา สถานที่และผู้คน ที่สามารถทำได้ก็คือการอันเชิญพระวจนะแห่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ นิทานกตัญญูและเกร็ดความรู้แห่งการกตัญญูเท่านั้น หวังเหลือเกินว่าเราทุกคนเมื่อศึกษาหัวข้อนี้แล้วจะดำเนินออกมาเป็นรูป ลักษณ์

ร้อยพันความดีงามความกตัญญูมาเป็นที่หนึ่ง มีเพียงทุกๆคนปฏิบัติในกตัญญู อัตโนมัติก็จะมลายซึ่งความผิดบาป สังคมย่อมได้สันติสุข เรามาร่วมภาวนา

หวังให้ผู้ที่เป็นพ่อและแม่ในโลกนี้ ล้วนมีอายุที่ยืนยาว

หวังให้ผู้ที่เป็นบุตรธิดาในโลกนี้ ล้วนสามารถปฏิบัติในกตัญญู