รวมพระโอวาทเกี่ยวกับ วาจาการพูด

1
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ จินจง จ.พิจิตร 18 ธันวาคม 2537

การเป็นคนนี้ การรักษาสัจจะสำคัญที่สุด
ถ้าหากว่าเรารักษาสัจจะของตัวเองไม่ได้
การที่จะสำเร็จเป็นพุทธะอริยะก็ย่อมจะไม่มีทาง

2
หากว่าวันนี้ศิษย์ของอาจารย์นั้นเป็นปุถุชน
วันข้างหน้าก็เป็นอะไร (ปุถุชน)
เพราะฉะนั้นเริ่มตั้งแต่วันนี้ อาจารย์พูดบ่อย ๆ
ให้ทำในสิ่งที่พุทธะทำ
คิดในสิ่งที่พุทธะคิด ทำได้ไหม (ได้)
และพูดในสิ่งที่พุทธะพูด
มนุษย์นั้นพูดในสิ่งที่ไม่มีให้มีได้ไหม
เปรียบเสมือนคำนินทา
ถ้าคนที่เรานินทา เขาก็เป็นคนดีอยู่
นินทาไป นินทามา เขาก็ทำไม่ดีให้เราเห็น เพราะว่าเรานั้นไปว่าเขา
นินทาคนสนุกกว่าพูดธรรมะไหม (ไม่)
เวลานินทาก็ต้องเหลียวหน้าเหลียวหลัง
เพราะกลัวคนอื่นจะมาได้ยินใช่ไหม

3
ถ้าเราพูดในสิ่งที่ไม่ดี เหลียวหน้าเหลียวหลัง
อย่างเช่นการนินทา ก็เป็นสิ่งที่ให้โทษใช่หรือไม่ (ใช่)

4
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ฉือฮุ่ย จ. นครศรีธรรมราช 19 เม.ย. 2541

คำพูดของคนมีค่ามาก อย่าใช้พูดว่ากัน

5
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เจาหยู 13 กันยายน 2541

ทุกวันนี้เราพูดออำกมาเป็นธรรมะ หรือพูดจาว่าคนอื่น

6
พระโอวาทท่านหลันไฉ่เหอเมตตาที่เจาหยู จ.เชียงใหม่ 12 กันยายน 2541

เพียงได้ถ้อยคำที่ดี นำไปใช้ตลอดชีวิต ก็มีคุณค่ายิ่งกว่าใช่ไหม

7
พระโอวาทท่านหันเซียงจื่อเมตตาที่ผู่ถี จ.พิษณุโลก 1 มิถุนายน 2539

ยินสำเนียงเสียงขัดหูอยู่เป็นนิจ จิตใจเหมือนถูกหินลับให้แกร่งกล้า
ยินสำเนียงเสียงไพเราะเสนาะใจ กลับยิ่งจมม่านมนตราหมองหม่นใจ

8
พระโอวาทองค์ประธานคุมสอบสามภูมิเมตตาที่เหยรินเต๋อ 20 มิถุนายน 2540

พูดคำตรงคนกลับฟังไม่ชื่นจิต พูดคำผิดคนกลับฟังได้รื่นหู
เกิดเป็นคนกล่าวคำใดพินิจดู ให้ควรค่าคำแท้วาจาเดียว

9
ทำไมฟังและพูดเราต้องคิดด้วย เพราะว่าเมื่อเราพูดผิดไปแล้ว
ต่อให้เป็นอาชาไนยที่ฝีเท้ายอดเยี่ยมก็ตามเอากลับคืนมาไม่ได้
ต่อให้เราเคยสั่งสมความดีมา
แต่เมื่อพูดผิดพลาดไปก็อาจเป็นคนไม่ดีได้
การพูดจาอย่าทำให้กระทบกระเทือนจิตใจใคร
ไม่ต่อว่าผู้อื่น หรือใช้คำพูดที่ผู้อื่นฟังแล้วไม่มีความสุข

10
พระโอวาทท่านจงหลีเฉวียนเมตตาที่จือเจวี๋ย จ. สงขลา 15 มิถุนายน 2539

ศัตราวุธแม้จะร้ายแรง ก็ไม่เท่าวาจาของคน
เพราะคำพูดเพียงคำเดียว
เราก็เจ็บนานกว่าโดนอาวุธบาด ทำร้ายและคน ๆ เดียวกัน
ถ้าพูดคำหวาน ๆ เพียงหนึ่งคำก็ทำให้เรามีกำลังใจ
มีแรงใจสู้ไปตลอดชีวิตใช่ไหม
ฉะนั้นทานจะฝึกเป็นพุทธะ อริยะ สิ่งศักดิ์สิทธิ์
การจะกล่าวสิ่งใดขอให้คิดว่าเราเอง
ยังไม่ชอบคำไม่เพราะเช่นนั้น
เราก้อย่าพูดคำไม่เพราะ ดีหรือเปล่า (ดี)
แล้วหูเราที่ได้ยิน ก็จะได้ยินแต่เสียงที่ตนเองพูดเพราะ
คนพูดกลับมาก็ย่อมพูดเพราะกลับ ใช่หรือไม่ (ใช่)

11
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ฮุ่ยจื้อ จ.บุรีรัมย์ 18 พฤษภาคม 2540

อันน้ำใสใสมากไร้ฝูงปลา คนช่างว่าใจของใครถูกแผดเผา
คนจู้จี้มีแต่คนเขาดูเบา ศิษย์รักเจ้าเพียรให้ครบกายวาจาใจ

12
พระโอวาทท่านหันเซี่งจื่อเมตตาที่เจาหยู จ. เชีงใหม่ 17 เมษายน 2542

คนที่รู้จักควบคุมตน บำเพ็ญตน
คือคนที่รู้จักปลดเปลื้องความคิดชั่วร้าย
ให้ออกไปจากจิตใจให้หมดสิ้นคือคนที่รู้จักควบคุมตนเอง
ให้มีการแสดงออกที่มีแต่ความจริงใจและน้ำใจไมตรี
คนที่รู้จักควบคุมตน บำเพ็ญตนคือ
คนที่รู้จักระมัดระวังการกล่าววาจา
ไม่ให้วาจาที่ออกมานั้นหยาบโลน ไม่ถูกต้องและไม่เหมาะสม

13
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เจาหยู จ. เชียงใหม่ 18 เมษายน 2542

"เพราะเจ้ามีสัจจะคงในกมล" คำว่าสัจจะนั้น
ถ้าหากเรามีอยู่ในใจ จะเป็นคนที่เที่ยงตรง
ถ้าเรามีอยู่ที่คำพูด เป็นคนที่รักษาสัจจะ
จะเป็นคนที่มีคำพูดน่าเชื่อถือ
ถ้าหากศิษย์มีสัจจะที่การกระทำ
จะเป็นผู้ที่ถูกไว้เนื้อเชื่อใจมากที่สุด
เพราะฉะนั้นสัจจะสำคัญ แล้วทุกวันนี้เวลาพูด
ศิษย์รักษาสัจจะหรือเปล่า (เป็นบางครั้ง)
ถ้าครั้งไหนไม่รักษาสัจจะ ครั้งนั้นก็ไม่ใช่พุทธะ
ในร้อยเปอร์เซนต์ รักษาสัจจะถึงห้าสิบเปอร์เซนต์ไหม
พิจารณาทบทวนตนเองให้ดี
ไต่บันได ไต่ภูเขาอันนี้ให้ขึ้นสูง
ต้องรักษาสัจจะ มิฉะนั้นแล้วจะต้องเดินคนเดียว
"พุทธะนินทาคน ว่าคนอื่นได้ไหม (ไม่ได้)
มีแต่ความเมตตา มีแต่ความปรานีมอบให้"

14
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ฉงเต๋อ จ.กาญจนบุรี 21 มีนาคม 2542

ถ้าเราพูดไม่ดี ก็เหมือนผีนรกมาพูดใช่หรือเปล่า (ใช่)
ถ้าเราพูดดี ก็เป็นเซียนมาพูดใช่หรือเปล่า (ใช่)
อันนี้เราทำได้ไหม แม้ว่าตอนนี้ยังไม่ได้เป็นเซียน
ยังไม่ได้เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แต่ก็สามารถพาให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้นลงมา
อยู่กับเราได้ด้วยการพูดสิ่งที่ดี และทำสิ่งที่ดี ใช่หรือไม่ (ใช่)

15
พระโอวาทพระนาจาเมตตาที่ฉงเต๋อ จ.กาญจนบุรี 21 มีนาคม 2542

ความซื่อสัตย์ เราอยู่กับเพื่อน พ่อแม่ พี่น้อง
เราอย่าโกหกเขา ถ้าเราไม่โกหกเขาเราก็จะเป็นคนที่ปาก
ศักดิ์สิทธิ์ได้ ใช่หรือเปล่า (ใช่) เพราะพูดอะไรก็ทำอย่างนั้น
คน ๆ นั้นก็เป็นคนที่น่าไว้ใจใช่ไหมแล้วเวลาเราไปไหนพ่อแม่ก็วางใจ
เพื่อนก็อยากทำงานร่วมกับเรา

16
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่อิ๋งเซิ่ง จ. อุตรดิตถ์ 16 พฤศจิกายน 2539

การที่เป็นคนที่สมบูรณ์จะต้องมี
"มนุษยธรรม" ทั้งด้านกายวาจาใจ
มนุษย์นั้นมักใช้วาจาเป็นอาวุธคอยทิ่มแทงทำร้ายผู้อื่น
ซึ่งอาวุธชนิดนี้ บางครั้งร้ายแรงกว่าการทำให้เลือดตกยางออก
ถ้าเราพูดอะไรโดยที่ไม่ระวัง คนอื่นอาจเดือดร้อน
เสียใจ ทุกข์ใจ เจ็บปวดใจ
เพราะฉะนั้นมนุษย์นั้นชอบฟังคำหวาน ๆ ไพเราะเสนาะหู
ไม่ชอบฟังความจริงซึ่งทำร้ายจิตใจ
นี่เป็นนิสัยของมนุษย์
แล้วศิษย์ของอาจารย์อยากจะฟัง
คำหวานหูมากกวา่การถูกต่อว่าใช่ไหม (ใช่)
เมื่อพ่อแม่ตักเตือนเรานั้นท่านต้องการต่อว่าเราหรือเปล่า
การสอนนั้นมีไม่นวมกับไม้แข็ง

17
คนมากมายผิดใจกันเพราะอะไร (คำพูด)
ไม่ว่าจะเป็นการพูดเสียดสี หรือการนินทาว่าร้าย
ศิษย์ของอาจารย์ทุกคนทั้งหญิงและชายมักจะพลาดเรื่องนี้
ตอนนี้อยู่ข้างหลัง รู้สึกอยากจะพูดเรื่องคนอื่นเหลือเกิน
เป็นบาปเป็นกรรมหรือเปล่า เป็นการพูดนินทาหรือเปล่า
ตอนนี้เราอยากจะพูดอะไรก็ได้ ให้สนุกสนาน
เป็นการล้อเล่น ไม่เป็นแก่นสารอะไร
แต่การพูดอย่างนั้นเป็นการพูดเพ้อเจ้อหรือเปล่า
การพูดที่ทำให้ผู้อื่นเจ็บช้ำน้ำใจถือว่าเป็นการพูดเสียดสีใช่ไหม
ฉะนั้นคนบำเพ็ญธรรมะก้าวแรกเราต้องมีวาจาที่มีสัจจะ
เกิดเป็นคนต้องมีสัจจะ เป็นคุณธรรมอยู่ในใจตนเอง
ลืมไม่ได้แม้แต่วินาทีเดียว คำว่าสัจจะนั้นควบคู่ไปกับวาจา
วาจาดีมีสัจจะผู้คนก็นับถือ คนรอบข้างก็ชอบ

18
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ฮุ่ยซิน จ. บุรีรัมย์ 19 พฤษภาคม 2539

วาจาหยาบนำใจให้ใจหยาบ ใจหยาบสู่นอกกายไร้สง่า

19
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เมี่ยวเต๋อ 26 พฤษภาคม 2539

ถ้าวาจาของเราออกมาเป็นวาจาที่ไม่ดี
พุทธะองค์นั้นก็เป็นพุทธะที่ไม่ดี
ถ้าเกิดวาจาดี ก็เป็นพุทธะที่ดี
คนร่ำรวยนั้น เวลาให้ทานชอบให้แต่ทรัพย์สิน
แต่ว่าพุทธะนั้นไม่มีทรัพย์สินจะให้
จะให้แต่อะไร (ความเมตตา) ให้แต่วาจาที่ดี
ให้แต่ความเมตตาที่จะฉุดช่วย ฉุดช่วยด้วยวาจาและใจ

20
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เจาหยู จ.เชียงใหม่ 13 กันยายน 2541

เราควบคุมวาจาของเราได้หรือเปล่า
เวลาเราโมโห เราจำเป้นจะต้องว่าเขาไหม
เวลาเราไม่ชอบใจเขา กราจะต้องสบถออกมาไหม
ถ้ายังเป็นเช่นนั้น ก็เรียกว่าควบคุมไม่ได้
วาจาของเราต้องเป็นวาจาที่มีความเป็นหลักธรรมอันแยบยล
หลาย ๆ คนทนไม่ได้ ควบคุมใจของเราไม่ได้
จึงควบคุมปากนี้ไม่ได้ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ทุก ๆ เวลาจึงมีปากที่เป็นหอกคอยทิ่มแทงผู้อื่นเขา

21
หากว่าเรายังพูดเรื่องของคนอื่น
สักวันหนึ่งคนอื่นก็จะพูดเรื่องของเรา
เพราะฉะนั้นเราจึงต้องหนีให้พ้นวงเวียนอันนี้ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าหากว่าศิษย์หนีไม่พ้น คนที่ก้าวตามเรา
เขาบอกว่าเขาออกจากทางโลกเพื่อมาบำเพ็ญธรรม
ก็เลยก้าวกันเป็นวงกลม ใช่หรือไม่ (ใช่)

22
อาจารย์พูดกับศิษย์ร้อยครั้งพันครั้งให้ปล่อยวาง
อย่านินทา อย่าพูดเรื่องชาวบ้าน
อย่าเสียดสี ให้เข้าใจเขา ช่วยเหลือเขา เป็นพี่เป็นน้องกัน

23
พระโอวาทท่านจงหลีเฉวียนเมตตาที่ จือเจวี๋ย จ. สงขลา 15 มิถุนายน 2539

พูดอะไรต้องทำให้ได้อย่างที่พูด ถ้าทำไม่ได้อย่างที่พูด
อย่าพูดออกไปง่าย ๆ เพราะจะทำร้ายตนเองเปล่า ๆ

24
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เหยรินเต๋อ จ.ลำปาง 13 มิถุนายน 2542

ปูใช้ก้ามหนีบคน คนใช้อะไรหนีบคน (ปาก)
คนชอบใช้ปากหนีบคน ใช่หรือไม่ (ใช่)
อยากจะเป็นปูหรืออยากจะเป็นคน (เป็นคน)
ถ้าอยากจะเป็นคนต้องใช้ปากไปทำอะไร (พูด)
คนใช้ปากพูด แล้วเราใช้ปากของเราพูดแต่ในสิ่งที่ดีใช่หรือเปล่า (ดี)
ถ้าเราใช้ปากเราพูดไม่ดี เราก็ใช้ปากของเราหนีบคน
ปากหนีบคนเป็นอย่างไร ประชด ว่า เสียดสี นินทา ใช่หรือไม่ (ใช่)
เพราะฉะนั้นเราอยากเป็นผู้บำเพ็ญ
เราใช้ปากเราหนีบคนได้หรือเปล่า (ไม่ได้)
ถ้าเราใช้ปากของเราหนีบคน
ปากของเราก็จะยื่นยาวออกมา แล้วจะมีความคมขึ้นใช่หรือไม่ (ใช่)
พอนาน ๆ เข้า ปากของเราก็จะกลายเป็นมือปู ใช่หรือเปล่า (ใช่)
เพราะฉะนั้นอยากเป็นผู้บำเพ็ญต้องมีปากที่ใช้พูดในสิ่งที่ดีเท่านั้น
ใช่หรือไม่ (ใช่)

25
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่ไท่อิน กรุงเทพ 31 พฤษภาคม 2542

เมื่อคนนี้เกิดไปนินทาอีกคนหนึ่ง คนนี้ก็จะรู้สึกอย่างไร
ก็รู้สึกไม่ไว้ใจใช่หรือไม่ เพราะไม่รู้วันไหนคืนไหนคนอื่นจะแอบเอา
เราไปนินทาบ้าง แล้วเราก็เริ่มมองเขาไม่ดี
วงนี้จึงกลายเป็นความระส่ำระสายใช่หรือไม่

26
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่อิ๋งเต๋อ จ.นครสวรรค์ 14 กรกฏาคม 2539

สัจจะไม่พอ ใครเคารพเราอย่างไร

27
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เหยรินเต๋อ จ. ลำปาง 19 มิถุนายน 2537

ดอกไม้เปรียบเหมือนคนที่มีสัจจะ
ดอกไม้ก็มีทั้งที่มีกลิ่นหอมและสีที่ชวนมอง
ศิษย์รักอยากเป็นดอกไม้ที่ไม่มีสีแล้วก็ไม่หอมหรือเปล่า
อยากเป็นเช่นนั้นหรือเปล่า ถ้าศิษย์รักอยากมีทั้งสีและความหอม
ศิษย์รักจะต้องรักษาสัจจะ
ศิษย์รักก็จะได้เป็นดอกไม้ที่มีครบทั้งสีและกลิ่น

28
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่จือเจวี๋ย จ.สงขลา 28 พฤษภาคม 2538

คนที่จะมีมรรคผลจริง ๆ คือ คนที่เข้าใจธรรมะ
และมีความศรัทธาจริงใจเชิดชูออกมาให้เป็นเกียรติ
หลังจากนั้น ต้องนำใจที่เมตตานี้ออกไปพูดธรรมะ
ออกไปส่งเสริมคน ด้วยวาจาและการปฏิบัติที่เที่ยงตรงเมื่อวาจาที่
กล่าวออกไปล้วนเป็นคำที่ดีงาม คนที่อยู่ข้าง ๆ เราก็จะเคารพนับถือ
เชื่อมั่นว่าเราคงไม่หลอกเขาเมื่อใจปฏิบัติได้ดีแล้ว การกระทำก็ย่อม
ทำได้ดี วาจาก็กล่าวได้ดี นี่เป็นหนึ่งแนวทางการเจริญกุศล

29
พระโอวาทท่านอว๋าอวา เซียนหนวี่เมตตาที่ไท่อิน กรุงเทพ 31 ตุลาคม 2536

ไม่มีใครชอบถูกบ่นว่า เพราะฉะนั้น อะไรที่เราไม่ชอบ
คนอื่นก็คงไม่ชอบเหมือนเรา ฉะนั้นอย่าไปหยิบยื่นให้คนอื่น ๆ

30
พระโอวาทท่านหลันไฉ่เหอเมตตาที่อิ๋งเซียน กรุงเทพ 2 พฤษภาคม 2542

ปราชญ์กล่าวไว้ว่า การจะพูดอะไรต้องสำรวจการกระทำ
แล้วการจะพูดอะไรนั้นโดย
ไม่สำรวจการกระทำว่าตนเองทำได้หรือไม่ได้
ก็จะกลายเป็นผู้ที่ไม่มีสัจจะกับตัวเอง

31
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่เซิ่งเต๋อ จ.ประจวบคีรีขันธ์ 27 มีนาคม 2537

ทุก ๆ วันกล่าวคำที่มีธรรมะ ปากก็จะบริสุทธิ์ใช่ไหม
และก่อนที่จะกล่าวออกมาได้ จิตต้องบริสุทธิ์ก่อน
บางคนอาจทำได้ยากหน่อย เราก้จำคนที่พูดธรรมะดี ๆ
แล้วพูดตาม เวลาที่เราพูดไป ก็เหมือนกับเราฟังเอง
ฟังทุกวัน จิตใจเราก็บริสุทธิ์ได้เหมือนกัน

32
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่สกุลหยัง บางบอน 4 กรกฎาคม 2542

เข้ากับคนในบ้าน และเข้ากับคนข้างนอกได้
นั่นจึงเรียกผู้บำเพ็ญได้ดี
แต่ไม่ใช่เข้ากับคนอื่นได้แบบลิ้นสองแฉก
อยู่กับคนหนึ่งพูดอย่างหนึ่ง
มาอยู่กับอีกคนหนึ่งก็พูดอีกอย่างหนึ่ง
อย่างนี้ไม่เรียกว่าการเข้ากับคนได้
จะเรียกว่าเป็นการตั้งระเบิดเวลาให้กับตนเอง
รอสักวันหนึ่งให้ความแตกประทุ
คนที่จะเอาตัวไม่รอดคนแรกก็คือเรา

33
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่หมิงฮุย จ.ลพบุรี 20 มิถุนายน 2542

เวลาที่จะให้กำลังใจผู้อื่น จะต้องเลือกแต่ในสิ่งที่เป็นคำพูดที่ดี
บางทีบางคนบอกว่าพูดไปตามความจริงแต่ว่าความจริงบางประเภท
เวลาพูดไปทำให้คนนั้นหมดกำลังใจ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นจึงต้องเลือกพูดในสิ่งที่เป็นความจริงที่ดีเท่านั้น
แต่อย่าโกหา หลายคนนั้นชอบโกหก
นั่งอยู่ที่นี่คงไม่มีใครไม่เคยโกหก
ถ้าโกหกด้วยเจตนาดีก็อาจจะดี
แต่ว่าการโกหกนั้นมีกรรมไหม ก็ยังมี
บางคนบอกว่าโกหกไปด้วยเจตนาที่ดี
แต่ผลกรรมแห่งการโกหกนั้นก็ย่อมมี
อย่าได้บอกว่าจะสามารถทำความดีชะล้างความชั่วได้
เหมือนกับ น้ำกับน้ำมันที่ไม่สามารถที่จะเข้ากันได้
ถ้าหากว่าเรานั้นพูดไม่ดี
ทำไม่ดีมากก็เหมือนกับน้ำมันที่คอยจะลอยอยู่บนหน้า
ฉะนั้นเกิดมาเป็นคนจึงยากลำบากที่จะทำตัว
แต่ว่าจงอย่าลำบากใจ

34
วันที่คำพูดของเราไม่มีใครเชื่อถือเลย
เพราะเราได้โกหกหลอกลวงผู้อื่นไว้
วันนั้นเราจะเสียใจ ก็สายเกินไปแล้ว
เราจะเสียใจ จะทำอย่างไรให้เขาเชื่อได้ใหม่ว่า
คำพูดในครั้งนี้ไม่ได้โกหกเหมือนครั้งก่อน
เราจะแก้ไขอย่างไร เราจะอธิบายอย่างไรดี

35
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กงเมตตาที่สิงเต๋อ จ.พะเยา 30 สิงหาคม 2541

เมื่อเราไม่ประสงค์ให้ตัวเราเจ็บ ก็จงอย่าให้ผู้อื่นเจ็บ
ไม่ว่าจะเป็นน้ำคำหรือการกระทำ เมื่อเราเคยทุกข์ยากลำบาก
ก็อย่าส่งความลำบากนี้ต่อไปให้ใคร ขอให้จบที่เรา

36
พระโอวาทท่านหลวี่ต้งปินเมตตาที่อิ๋งเซียน กรุงเทพ 2 พฤษภาคม 2542

สัจจะนั้นมาจากคำพูด ท่านจึงต้องสำรวจว่า
ปากเราที่กล่าวสัจจะนั้นมีสภาพที่เพียบพร้อมหรือเปล่า
จะรักษาไว้ซึ่งสัจจะนั้น เป็นเรื่องยากใช่หรือไม่ (ใช่)
เมื่อสำรวจว่าวาจาของเรานั้นดีแล้วงามแล้ว
ก็ให้เริ่มสำรวจที่จิตใจของเรา